حسابداری پیمانکاری چیست؟
حسابداری پیمانکاری به فرآیند ثبت و گزارش‌دهی مالی فعالیت‌های شرکت‌های پیمانکاری اشاره دارد. این نوع حسابداری شامل ثبت هزینه‌ها، درآمدها و سایر اطلاعات مالی مرتبط با پروژه‌های پیمانکاری است. هدف اصلی حسابداری پیمانکاری، ارائه اطلاعات مالی دقیق و به‌موقع به مدیریت و سایر ذینفعان برای اتخاذ تصمیمات مالی صحیح و بهینه است.
مراحل حسابداری پیمانکاری
حسابداری پیمانکاری شامل مراحل مختلفی است که هر یک از آنها نقش مهمی در ثبت و گزارش‌دهی مالی پروژه‌های پیمانکاری دارند. این مراحل عبارتند از:
۱. تعیین بودجه و برآورد هزینه‌ها
تعیین بودجه و برآورد هزینه‌ها اولین مرحله در حسابداری پیمانکاری است. در این مرحله شما بایستی هزینه‌های مرتبط با پروژه را قبل از شروع آن تخمین بزنید. در واقع این کار برای برنامه‌ریزی دقیق برای تخصیص منابع مالی کاهش ریسک‌های مالی و مدیریت هزینه‌ها و طی مراحل زیر انجام می‌شود:
- برآورد هزینه‌های مواد: بررسی نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه برای تعیین مقدار و هزینه مواد مورد نیاز.
- مثال دریافت لیست مواد از تیم فنی و بررسی قیمت‌های بازار.
- برآورد دستمزد کارگران: محاسبه هزینه‌های نیروی کار بر اساس زمان‌بندی پروژه.
- مثال: بررسی تعداد کارگران مورد نیاز و نرخ دستمزد آنها.
- برآورد هزینه‌های بالاسری: تخمین هزینه‌های غیرمستقیم مثل اجاره، بیمه، و هزینه‌های اداری.
- مثال : جمع‌آوری اطلاعات مربوط به هزینه‌های جاری شرکت و تعیین سهم هر پروژه از این هزینه‌ها.
- تعیین بودجه کلی: جمع‌آوری تمام برآوردها و تنظیم بودجه کلی پروژه.
- مثال: تهیه یک گزارش جامع از تمام هزینه‌های برآورد شده و تأیید آن توسط مدیریت.
۲. ثبت قراردادها و پیش‌پرداخت‌ها
در این مرحله، قراردادهای پیمانکاری و پیش‌پرداخت‌ها به پیمانکاران ثبت می‌شوند. در این مرحله شما باید مستندسازی دقیق قراردادها و پیگیری و مدیریت پیش‌پرداخت‌ها را طی مراحل زیر انجام دهید:
- ثبت قراردادها: ثبت جزئیات قراردادهای امضا شده شامل مبلغ، مدت زمان، و شرایط قرارداد.
- مثال: تهیه یک فرم قرارداد و ثبت اطلاعات آن در سیستم حسابداری.
- ثبت پیش‌پرداخت‌ها: ثبت پیش‌پرداخت‌هایی که به پیمانکاران انجام می‌شود.
- مثال: دریافت فیش‌های پرداختی و ثبت آنها در سیستم حسابداری.
۳. شناسایی و ثبت هزینه‌ها
هزینه‌های مرتبط با پروژه در طول اجرای آن باید شناسایی و ثبت شوند. در مرحله سوم، هزینه‌های دقیق باید کنترل شوند تا از انحرافات بودجه جلوگیری شود:
- جمع‌آوری فاکتورها و اسناد هزینه: دریافت و بررسی فاکتورها و اسناد مربوط به هزینه‌های پروژه.
- مثال: تماس با تأمین‌کنندگان و پیمانکاران برای دریافت فاکتورها.
- تخصیص هزینه‌ها به پروژه‌ها: ثبت هزینه‌ها و تخصیص آنها به پروژه‌های مربوطه.
- مثال: وارد کردن اطلاعات هزینه‌ها در سیستم حسابداری و تخصیص کد پروژه مربوطه.
۴. شناسایی و ثبت درآمدها
درآمدهای پیمانکاری بر اساس میزان پیشرفت پروژه و توافقات قرارداد شناسایی و ثبت می‌شوند. ارائه تصویر دقیق از درآمدهای تحقق‌یافته و کمک به مدیریت نقدینگی در این مرحله هدف اصلی شماست:
- محاسبه درآمدهای تحقق‌یافته: محاسبه درآمدهای حاصل از پیشرفت فیزیکی پروژه.
- مثال: بررسی گزارش‌های پیشرفت پروژه و تعیین درصد تکمیل آن.
- ثبت درآمدها: ثبت درآمدهای حاصل از پروژه‌ها در سیستم حسابداری.
- مثال: وارد کردن اطلاعات درآمد در سیستم حسابداری و تخصیص کد پروژه مربوطه.
۵. محاسبه و شناسایی سود و زیان پروژه
در پایان هر دوره مالی یا در پایان پروژه، سود و زیان پروژه محاسبه و شناسایی شده و ارزیابی عملکرد مالی پروژه و تحلیل برای کمک به تصمیم‌گیری‌های مدیریتی انجام می‌شود:
- جمع‌آوری اطلاعات مربوط به درآمدها و هزینه‌ها: بررسی و جمع‌آوری اطلاعات درآمدها و هزینه‌های پروژه.
- مثال: تهیه گزارش‌های مالی از سیستم حسابداری.
- محاسبه سود و زیان پروژه: محاسبه تفاوت بین درآمدها و هزینه‌ها.
- مثال: تعیین سود یا زیان خالص پروژه و تهیه گزارش نهایی.
۶. بستن حساب‌ها و تهیه گزارش‌های مالی
در پایان دوره مالی یا پروژه، حساب‌ها بسته و گزارش‌های مالی تهیه شده، ارائه اطلاعات مالی شفاف و قابل‌اعتماد و ارزیابی عملکرد مالی پروژه بسته می‌شود:
- بستن حساب‌ها: بستن حساب‌های مربوط به پروژه و انتقال مانده‌ها به حساب‌های سود و زیان.
- مثال: انجام ثبت‌های پایانی در سیستم حسابداری.
- تهیه گزارش‌های مالی: تهیه صورت‌های مالی (ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد) و گزارش‌های مدیریتی.
- مثال: استخراج داده‌های مالی از سیستم حسابداری و تنظیم گزارش‌ها.
- مثال: استخراج داده‌های مالی از سیستم حسابداری و تنظیم گزارش‌ها.
